Kulak Çınlaması (Tinnitus)
Kulaklardaki çınlama zaman zaman herkeste yaşanabilen bir durum olmakla birlikte bazı kişiler bu çınlamadan rahatsız olacak şekilde sık ve yoğun olarak etkilenebilmektedir. Bilimsel adı Tinnitus olan kulak çınlaması, kişinin günlük yaşamını çok fazla etkileyecek düzeye kadar gelebilen bir durumdur.1
İşitme kaybı olduğu bilinen ünlü müzisyen Beethoven’ın da işitme kaybının başlamasıyla birlikte hem kulaklarındaki hem de kafasındaki seslerden şikâyet ettiği2 ve “Kulaklarım ıslık çalıyor ve gece gündüz sürekli vızıldıyor. Üzgün bir hayat yaşadığımı söyleyebilirim.” dediği biliniyor.3
Tinnitus'un birçok şekli vardır ve şiddeti kişisel olarak değişir. Bunun yanında tinnitus objektif ve sübjektif olarak ikiye ayrılır. Objektif tinnituslarda kişilerdeki tinnitus dışardan duyulabilirken; sübjektif tinnitusta bu sesler dışardan duyulmaz, sadece kişinin kendisi duyar. Çınlamayı bazı kişiler; kulaklarında uğultu, bazen cır cır böceği sesleri bazen de sadece tek bir tonda düz bir ses olarak duyar. Bu sebeplerden ötürü tinnitus sübjektiftir. Kişiden kişiye değişen tinnitus hayat şartlarıyla, yaşam biçimiyle de değişir. Fazlaca tuz kullanımı, fazlaca alkol ve nikotin ürünleri kullanımı tinnitusu etkileyebilmektedir.
Tinnitus bazı metabolik hastalıkların sonuçlarından biri olarak da karşımıza çıkabilir bunun yanında;
- işitme kaybı
- ototoksik ilaç kullanımı
- kafa travmaları da tinnitusa (çınlamaya) sebep olabilir.
Kulak çınlamasının tedavisi için tinnitusu oluşturan sebep belirlenmelidir. Çınlama tedavisinde; medikal tedavi veya akustik ve işitsel çözümler ön plana çıkmaktadır.
İşitsel çözümlerin en başında da işitme cihazı ile ses zenginleştirme tekniği gelmektedir. Bu tekniğe göre işitme cihazında, kişinin duyduğu çınlama sesine yakın ya da tinnitustan gelen rahatsızlığı azaltacak rahatlatıcı sesler dinletilir.
İşitme kaybı olan kişilerde eşlik eden çınlama durumlarında ise; işitme kaybı nedeniyle dış dünyadan gelen seslerin daha az duyulması, kişilerin çınlamayı daha fazla hissetmelerine sebep olur. Böyle durumlarda işitme cihazı kullanımı çözüm sunabilir. Çünkü etraftan gelen sesleri duymak kişinin tinnitusa yoğunlaşmasını engeller. Eğer bu durum yeterli gelmezse ses zenginleştirici yöntemler devreye sokulabilir. Bu durumda tinnitus destek özelliği olan cihazların tercih edilmesi gerekir. Bu cihazlarda, farklı tonlarda okyanus sesleri veya farklı şekillerde gürültü sesleri ile çınlama algısı en aza indirilmeye çalışılır.
Uygun Tinnitus tedavisi gerçekleştirebilmek için, bu konuya hakim işitme uzmanlarından destek alınarak Tinnitus destek özelliği olan işitme cihazlarının kullanılması gerekmektedir. Yapılan odyolojik incelememenin ardından, Tinnitus handikap ölçeği ile, tinnitusun kişinin hayatına etkisini, çınlamanın şiddetinin ölçümlenmesi sonucunda işitme cihazlarıyla çözümler üretebilmektedir.
- Møller ve vd., 2011
- Eggermont, 2012
- Kramer ve Brown, 2019
1.Henry, J.L., & Wilson, P.H. The Psychological Management of Chronic Tinnitus : A Cognitive-Behavioral Approach. Boston, MA: Allyn and Bacon. (2001)
2. Şenol, S. Tinnitus tedavisinde biofeedback ve transkutanel elektriksel sinir stimulasyonunun (TENS) karşılaştırılması[Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 1990
3. Shulman, Abraham, et al. Tinnitus: diagnosis/treatment. Philadelphia: Lea & Febiger, 1991.
Eggermont, J. J. (2012). Hearing loss, hyperacusis, and tinnitus: what is modeled in animal research, Hear. Res. doi: 10.1016/j.heares.2012.01.005.
Kramer, S., & Brown, D.K. (2019). Audiology Science to Practice (3. Bs.). San Diego, CA: Plural Publishing
Bal, F. (2018). Tinnitus ile Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi. 2 (4) , 373-379.
Møller, A. R., Langguth, B., De Ridder, D., & Kleinjung, T. (Ed.). (2011). Textbook of Tinnitus. New York, NY: Springer
